Kaki bengkak masa hamil memang kerap dihadapi wanita. Dengan perut yang semakin membesar, kaki yang membengkak menyukarkan pergerakan. Walaupun ia perkara yang lazimnya berlaku kepada wanita mengandung, ia sedikit sebanyak menyukarkan pergerakan dan menimbulkan rasa tidak selesa. Tapi kalau kaki yang bengkak itu hanya sebelah sahaja bagaimana pula?

Menurut Dr. Muhammad Izzat Abdul Razak, Pegawai Perubatan, Kesihatan Wanita & Kehamilan bengkak kaki semasa hamil adalah masalah yang biasa dihadapi lebih-lebih lagi apabila memasuki trimester ketiga kehamilan.

KAKI BENGKAK SEMASA HAMIL – BAHAYA KE?

Apabila bayi semakin membesar, lebih-lebih lagi selepas 20 minggu, rahim anda memberi tekanan kepada saluran darah di pelvis sekaligus menjejaskan salur darah besar yang menerima darah daripada anggota badan bahagian bawah.

Artikel Menarik: [Air Ketuban Ibu Kurang Mungkin Sebab Bayi Ada Masalah Buah Pinggang & Saluran Kencing]

PUNCA

Salur darah yang dipanggil inferior vena cava ini terletak pada bahagian kanan badan. Tekanan yang diterimanya menyebabkan peredaran darah di bahagian itu menjadi perlahan dan mengakibatkan darah terkumpul.

Tekanan daripada darah yang terkumpul ini memaksa air turun dan keluar melalui salur darah kecil (kapilari) masuk ke dalam tisu-tisu pada tapak kaki dan buku lali.

Biasanya air ini akan diserap oleh badan. Kadang kala, wanita hamil juga menyimpan lebih banyak air daripada biasa, dan ini menambahkan lagi kebengkakan.

Anda mungkin mendapati kebengkakan ini lebih teruk pada waktu petang dan malam, dan lega sedikit pada waktu pagi setelah anda bangun dari tidur. Pada sebelah petang, anda mungkin dapat lihat jika anda tekan kulit di sekitar buku lali, kulit itu tidak menganjal dan serta-merta kembali kepada keadaan asalnya.

Menjelang hujung-hujung kehamilan, tangan anda juga mungkin menjadi bengkak dan cincin yang anda pakai akan terasa ketat.

Bengkak kaki ini adalah perkara biasa, terutamanya pada trimester ketiga. Lebih kurang 50-80% wanita hamil yang sihat akan mengalaminya.

TIP MENGURANGKAN BENGKAK PADA KAKI SEMASA HAMIL

#1: MINUM AIR MENCUKUPI

Minum air yang mencukupi. Kebanyakan pesakit takut untuk minum air kerana beranggapan bahawa minum air yang banyak akan menyebabkan kaki lebih membengkak. Seperti apa diterangkan di atas, badan kita akan mengalami dehidrasi yang teruk kerana air di dalam salur darah sudahpun keluar dari salur darah. Dehidrasi dalam saluran darah akan menyebabkan darah menjadi lebih pekat dan pembekuan darah senang terjadi. Hal ini akan mengundang kepada masalah lain seperti thrombosis.

#2: TINGGIKAN KAKI SEMASA BARING

Tinggikan kaki semasa baring. Letakkan bantal di bawah kaki supaya aras kaki menjadi lebih tinggi dari pada paras dada. Tarikan graviti boleh mengurangkan pengumpulan air pada kaki dan membantu pengaliran darah.

#3: MENGIRING KE KIRI

Baring mengiring di sebelah kiri badan. Dengan mengamalkan posisi ini, janin tidak akan menekan salur darah inferior vena cava dan pengaliran darah ke jantung akan lebih baik.

#4: BANYAKKAN PERGERAKAN

 Selalu bergerak ke sana ke mari. Pergerakan aktif adalah lebih baik untuk anda kerana pengaliran darah akan lebih lancar. Secara tidak langsung, ia boleh mencegah pembentukan darah beku pada salur darah kaki.

#6: COMPRESSION STOCKINGS

Stokin ini tidak sama seperti stokin harian yang biasa kita guna. Stokin ini direka khas untuk membantu melancarkan pengaliran darah pada kaki. Ianya mempunyai keregangan tersendiri dan perlu diukur dengan tepat daripada aras paha hingga ke tapak kaki. Setiap bahagian setokin ini mempunyai tekanan dan keregangan yang berlainan. Compression stocking ini digalakkan penggunaannya pada waktu malam semasa tidur untuk disesuaikan dengan pengaliran darah menjadi perlahan semasa baring.

#7: KASUT YANG SELESA

Sila gunakan kasut yang selesa, bertapak rata dan sesuai dgn bentuk kaki untuk mengelakkan tekanan pada kaki yang boleh menyebabkan kesakitan. Jangan plak nak melaram dengan kasut tinggi. Silap haribulan jatuh plak!

Perlu ambil perhatian, sekiranya bengkak ini sangat teruk sampai ke paras pinggang melibatkan faraj, bukan la bengkak biasa ketika hamil. Ia  boleh jadi tanda-tanda awal pre-eclampsia. Hal ini perlu diperiksa dengan teliti oleh doktor untuk memastikan tekanan darah anda normal.

Artikel Menarik: [Teringat Nikmat Baby Tendang Dalam Perut, Dari Serik Terus Rasa Nak Pregnant Balik!]

Selain dari itu, kaki bengkak juga boleh disebabkan oleh Nephrotic syndrome – penyakit ini berpunca daripada masalah penapisan pada buah pinggang yang menyebabkan protein dan air dikumuhkan keluar daripada salur darah badan kita. Masalah ini memerlukan perhatian doktor pakar buah pinggang kerana ia boleh menyebabkan kegagalan fungsi buah pinggang secara kekal jika dibiarkan tanpa rawatan.

KAKI BENGKAK SEBELAH ADALAH TIDAK NORMAL!

Kalau kaki saya bengkak sebelah saja. Macam mana?

TIDAK NORMAL dan memerlukan pemerhatian doktor. boleh jadi masalah deep vein thrombosis atau darah beku yang tersumbat pada saluran darah kaki . Kadang kala, ia juga boleh disebabkan oleh penyakit-penyakit darah yang tidak pernah kita ketahui seperti antiphospholipid syndrome, thrombophilia atau bentuk salur darah yang tidak normal.

DEEP VEIN THROMBOSIS

Sekiranya tidak dikesan dengan lebih awal, darah beku pada kaki ini boleh pecah pada bila-bila masa. Ketulan darah beku yang lebih kecil ini akan bergerak ke arah jantung dan paru-paru.

Hal ini boleh menyebabkan kematian secara tiba-tiba. Justeru itu, amatlah penting untuk mengesan penyakit deep vein thrombosis ini lebih awal supaya rawatan dapat diberikan dengan kadar segera.

Artikel Menarik: [Bini Bila Mengandung Memang Selalu Mood Swings, Suami Layankan Je]

CELLULITIS

Jangkitan kuman boleh sebabkan kaki bengkak – dinamakan cellulitis. Hal ini berpunca daripada gigitan serangga (tanpa kita sedari) atau dari kaki yang luka. Boleh sembuh jika rawatan antibiotik dimulakan awal.

Walaupun bengkak kaki ni boleh jadi normal semasa hamil, ada keadaan-keadaan dimana bengkak kaki ni tanda-tanda kepada masalah yang lebih serius. Jangan suka buat andaian sendiri, dapatkan nasihat dan pemeriksaan dari yang bertauliah.

Pemakanan ketika hamil memainkan peranan penting untuk perkembangan si manja anda. Makanan tinggi gula tidak digalakkan sama sekali atas faktor kesihatan ibu dan juga bayi.

Pasti anda berusaha untuk meminimumkan pengambilan gula ketika hamil, tetapi agak rumit kerana banyak makanan mengandungi gula tersembunyi.

Artikel ini akan membantu anda mengenali 7 jenis makanan yang kononnya sihat, tetapi penuh dengan gula!

Kenapa makanan tinggi gula dihadkan semasa hamil?

Semasa hamil, pengambilan gula harus dikawal kerana ia boleh membuatkan anda berasa cepat letih.

Pengambilan gula dalam kuantiti rendah membuatkan gula dalam darah lebih stabil dan bakal ibu cenderung menghasilkan berat badan yang sihat semasa hamil.

Jika kandungan gula yang diambil ketika hamil terlampau banyak, ia boleh meningkatkan risiko diabetes gestasi, pra-eklampsia dan berat bayi berlebihan di kemudian hari.

Jumlah gula dibenarkan semasa hamil

Mengikut Perkhidmatan Kesihatan Kebangsaan United Kingdom, ibu hamil tidak dibenarkan mengambil lebih 30 gram gula sehari, iaitu bersamaan dengan 7 kiub gula atau sudu teh gula.

Ini bukan bermakna ibu tidak boleh menikmati makanan yang manis semasa hamil.

Sudah tentu boleh, cuma elakkan makanan tinggi gula dan ambil pendekatan yang lebih sihat seperti menggantikannya dengan alternatif yang berkhasiat dan manis secara semula jadi.

Makanan tinggi gula harus dielakkan semasa hamil

#1 Yogurt rendah lemak

Yogurt ialah sejenis makanan yang penuh khasiat. Namun, tidak semua yogurt di pasaran mempunyai nutrisi yang sama.

Seperti kebanyakan produk rendah lemak yang lain, yogurt jenis ini selalunya tergolong dalam makanan tinggi gula kerana pemanis ini digunakan untuk meningkatkan rasa.

Mengikut Food Data Central United States, secawan 245 gram yogurt rendah lemak boleh mengandungi lebih daripada 45 gram gula, iaitu sekitar 11 sudu teh.

Jika anda suka mengambil yogurt, pilihlah yogurt semula jadi, penuh lemak atau yogurt Greek. Elakkan yogurt yang telah dimaniskan dengan gula.

#2 Soda diet

Banyak minuman berkarbonat di pasaran yang dijual tanpa kalori atau rendah kalori. Jangan tertipu ya!

Hal ini kerana banyak bahan pemanis buatan diletakkan dalam minuman seperti ini untuk menggantikan gula.

Ia boleh menyebabkan penambahan berat badan untuk jangka masa panjang.

#3 Smoothie siap sedia

Gabungan buah-buahan dengan susu atau yogurt pada waktu pagi ialah hidangan yang baik untuk memulakan hari anda.

Walau bagaimanapun, tidak semua smoothie sihat untuk ibu hamil.

Banyak smoothie yang dihasilkan secara komersial mengandungi bahan pemanis tiruan untuk meningkatkan kandungan gula mereka.

Sebilangan daripadanya mengandungi jumlah kalori dan gula yang sangat tinggi, melebihi 54 gram gula (13.5 sudu teh) dalam satu hidangan 16-oz atau 20-oz.

Periksa ramuan dan peka akan jumlah hidangan anda sebelum membelinya.

#4 Jus buah

Eh, takkanlah jus buah pun jenis makanan tinggi gula? Seperti buah-buahan, jus mengandungi vitamin dan mineral juga.

Walaupun kelihatan seperti pilihan yang sihat, vitamin dan mineral ini disertakan dengan jumlah gula dan serat yang sangat sedikit.

Biasanya, jumlah buah yang diperlukan untuk menghasilkan segelas jus lebih banyak daripada satu hidangan buah tersebut.

Malahan, lebih banyak gula dijumpai dalam jus buah berbanding buah segar.

Selain itu, jus buah di pasaran juga akan dicampurkan dengan gula untuk menaikkan rasa.

#5 Oat segera, makanan tinggi gula juga?

Oat merupakan hidangan yang sesuai untuk mengawal tahap kolesterol anda. Namun, oat segera mempunyai sekurang-kurangnya 14 gram gula dalam sepaket.

Kandungan gula lebih tinggi dalam oat segera yang mempunyai perisa seperti coklat, pisang dan sebagainya.

Sebelum membeli oat, periksa dulu maklumat nutrisi untuk produk tersebut.

#6 Granola

Granola sering dipasarkan sebagai makanan kesihatan rendah lemak, walaupun sebenarnya ia makanan tinggi gula dan kalori.

Bahan utama dalam granola adalah oat. Oat gulung adalah sejenis bijirin seimbang yang mengandungi karbohidrat, protein, lemak dan serat.

Akan tetapi, oat dalam granola telah digabungkan dengan kacang, madu atau pemanis tambahan lain yang meningkatkan jumlah gula dan kalori.

100 gram granola boleh mengandungi sekitar 400-500 kalori, bersamaan dengan 5-7 sudu teh gula.

#7 Sup komersial

Sup bukanlah makanan yang biasanya dikaitkan dengan gula. Apabila dibuat dengan bahan segar, ia adalah pilihan yang sihat untuk ibu hamil.

Namun, banyak sup yang disediakan secara komersial mempunyai bahan tambahan, termasuk gula.

Jenis gula tambahan yang selalunya digunakan dalam sup ialah:

-sukrosa
-malt barli
-dekstrosa
-maltosa
-sirap jagung fruktosa tinggi (HFCS)

Anda boleh memeriksa label dan kandungan produk sebelum membeli.

Pilihlah makanan anda dengan bijak

Mengejutkan, bukan? Makanan tinggi gula tak semestinya berasa manis. Oleh itu, berhati-hatilah dengan pilihan makanan anda ketika hamil.

(Pa&Ma D Parents adalah komuniti yang menghimpunkan semua yang bergelar ibu bapa & diwujudkan sebagai menyokong perjalanan mereka sepanjang membesarkan anak di era milenium dan akan berkongsi info, artikel dan pelbagai promo aktiviti or event dianjurkan oleh Pa&Ma. Join channel Telegram Pa&Ma D Parents (https://t.me/pamadparents)

Rancang kehamilan sebenarnya perlu dilakukan oleh kedua-dua belah pihak. Usia wanita 35 tahun ke atas disarankan dapatkan pemeriksaan segera selepas gagal hamil dalam masa 6 bulan.

Menurut Dr Mohan Raj, Konsultan Kesuburan, KPJ Damansara Specialist Hospital, wanita lazimnya mengalami kitaran haid 28 hingga 30 hari. Waktu subur ialah pada hari ke-14.

Beliau yang muncul dalam rancangan TV Pa&Ma episod pertama bertajuk ‘Rancang Kehamilan’ bagi musim ke-4 yang menampilkan Jurnal Kehamilan, berkongsi peningkatan usia menjadi faktor utama dalam merancang kehamilan. Katanya peluang untuk mendapatkan zuriat semakin menurun seiring peningkatan usia.

TIP MENGIRA WAKTU OVULASI WANITA MERANCANG HAMIL

• Ovulasi berlaku lebih kurang 14 hari sebelum haid datang.
• Hari subur wanita adalah 2 hari sebelum ovulasi, pada hari ovulasi & sehari selepas ovulasi.
• Bagi meningkatkan peluang hamil, suami isteri digalakkan untuk bersama pada waktu subur ini.
• Bagi wanita yang mempunyai kesukaran untuk mengira waktu subur, aplikasi kalkulator ovulasi boleh dimuat turun.

Menurut Dr Mohan, wanita yang mempunyai juga boleh berdepan dengan masalah untuk hamil. Ini kerana walau pun haid, tidak semestinya berlaku ovulasi yang mengeluarkan telur atau benih untuk persenyawaan.

MASALAH KESUBURAN WANITA

Bagi wanita yang mendapatkan pemeriksaan kesuburan, ujian imbasan akan dilakukan. “Semasa scan kita boleh tahu ada telur yang membesar atau matang dan adakah ovulasi berlaku. Masalah telur tidak matang seperti PCOS, saluran fallopian tersumbat, masalah fibroid, endometriosis akan diketahui menerusi pelbagai ujian,” katanya.

Selain itu, Dr Mohan berkata masalah kesuburan boleh terjadi kerana pelbagai faktor antaranya ialah secara genetik. Selain itu ia juga boleh terjadi kerana faktor alam sekitar.

MASALAH KESUBURAN LELAKI

Bukan wanita sahaja sahaja, lelaki juga mempunyai masalah kesuburan. Dr Mohan berkata kira-kira 15% kaum lelaki didapati salurannya tersumbat.

“Dia bukan mandul, cuma benih tidak dapat dikeluarkan kerana saluran tersumbat atau salurannya tiada. Ada juga masalah air mani suami berkurangan. Dalam kes ini, bagi mendapatkan zuriat rawatan permanian beradas dicadangkan,” kata beliau.

Bagi anda yang ingin mendapatkan lebih banyak info mengenai kesuburan dan merancang untuk hamil, boleh menonton rancangan TV Pa&Ma episod 1 Musim Ke-4 yang ke udara pada 12 Mac 2019 yang bertajuk ‘Rancang Kehamilan.’ Selain perkongsian tips daripada Dr Mohan, ditampilkan juga pengalaman ibu dan isteri yang pernah melalui prosedur rawatan kesuburan.