Punca penyakit berjangkit boleh disebabkan oleh pelbagai keadaan. Antara penyebab penyakit yang paling biasa adalah kerana organisma seperti bakteria, virus, kulat atau parasit.

Punca penyakit berjangkit

Sememangnya terdapat banyak organisma hidup sama ada di dalam atau di luar tubuh kita.Umumnya, kewujudan organisma ini tidak berbahaya, bahkan ia mungkin mendatangkan manfaat.

Walau bagaimanapun, dalam keadaan tertentu, beberapa organisma boleh menyebabkan penularan penyakit.

Ada beberapa penyakit berjangkit boleh merebak daripada seorang individu kepada individu lain.

Sebahagian yang lain boleh disebarkan oleh serangga atau haiwan. Dalam sesetengah kes, punca penyakit berjangkit mungkin kerana pengambilan makanan atau air yang tercemar mahupun terdedah kepada organisma persekitaran.

Bagi anak kecil yang sedang mengembang imunisasi tubuh, pasti mereka lebih terdedah dan berisiko untuk dijangkiti.

8 penyebab penyakit

Jom ketahui antara penyebab penyakit yang boleh meningkatkan risiko jangkitan kepada kanak-kanak.

Bakteria
Organisma ini bertanggungjawab untuk penyakit seperti radang tekak, jangkitan saluran kencing dan tuberkulosis (batuk kering).

Virus
Walaupun lebih kecil daripada bakteria, virus menyebabkan banyak penyakit seperti selesema biasa hingga AIDS.

Kulat
Banyak penyakit kulit seperti kurap disebabkan oleh kulat. Jenis kulat lain boleh menjangkiti paru-paru atau sistem saraf.

Parasit
Malaria disebabkan oleh parasit kecil yang disebarkan oleh gigitan nyamuk. Terdapat juga parasit lain boleh merebak kepada manusia daripada najis haiwan.

Punca penyakit berjangkit: Hubungan secara langsung
Cara lain penyebab penyakit berjangkit adalah dengan bersentuhan dengan individu atau haiwan yang mempunyai jangkitan.

Penyakit berjangkit boleh tersebar melalui hubungan langsung seperti:

Individu kepada individu. Penyakit berjangkit biasanya merebak melalui pemindahan langsung bakteria, virus atau kuman lain daripada satu pihak kepada pihak yang lain. Ini boleh berlaku apabila seseorang dengan bakteria atau virus menyentuh, mencium atau batuk mahupun bersin pada individu yang tidak dijangkiti

Haiwan kepada manusia. Digigit atau kesan calar berpunca oleh haiwan yang dijangkiti boleh membuatkan anda jatuh sakit. Dalam keadaan tertentu, boleh membawa maut.
Ibu kepada anak yang belum lahir. Seorang wanita hamil boleh menyebarkan kuman yang menjadi punca penyakit berjangkit kepada bayinya yang belum lahir. Sebilangan kuman boleh melalui plasenta atau melalui susu ibu. Kuman di dalam faraj juga boleh menular ke bayi semasa kelahiran

Hubungan tidak langsung

Organisma penyebab penyakit juga dapat ditularkan melalui hubungan tidak langsung. Banyak kuman boleh bertahan pada benda mati, seperti meja atau pemegang pintu.

Apabila anak sentuh pemegang pintu yang telah disentuh oleh individu yang sedang sakit, mereka boleh secara tidak langsung ‘mengambil’ kuman yang ditinggalkan.

Gigitan serangga penyebab penyakit

Beberapa kuman bergantung pada pembawa serangga seperti nyamuk atau kutu untuk berpindah dari tuan rumah ke tuan rumah baharu.

Pembawa ini dikenali sebagai vektor. Nyamuk boleh membawa virus malaria atau virus West Nile. Kutu boleh membawa bakteria yang menyebabkan penyakit Lyme.

Makanan tercemar punca penyakit berjangkit

Kuman penyebab penyakit juga dapat menjangkiti anda melalui makanan dan air yang tercemar. Mekanisme penularan ini membolehkan kuman merebak kepada ramai individu hanya melalui satu sumber.

Atasi punca penyakit berjangkit
Agak sukar untuk anda melindungi anak daripada segalanya yang boleh menjadi faktor kepada penyakit berjangkit.

Tetapi anda boleh mengajar anak amalan kebersihan diri yang baik untuk membantu mengurangkan risiko jangkitan.

Ajarkan anak untuk:

• Membasuh tangan
• punca penyakit berjangkit

Kuman itu merebak ketika seseorang menyentuh mata, hidung dan mulut mereka sebelum mencuci tangan.

Ajarkan anak anda batuk atau bersin ke lengannya, agar mulut tetap tertutup. Pastikan anak anda membasuh tangan setiap kali selepas mereka menggunakan tandas dan membuang hingus. Ini terutamanya jika lendiran hingus terkena tangan mereka.

Jangan lupa untuk mengajar anak mengeringkan tangan selepas mencuci. Jika tiada sumber air, didik mereka untuk guna gel pembersih tangan. Ia juga dapat membunuh kuman yang boleh menyebabkan penyakit.

Suntikan vaksin
Mendapatkan suntikan imunisasi akan secara drastik mengurangkan risiko anak dijangkiti banyak penyakit.

Pastikan anda mengikuti perkembangan mengenai vaksinasi anak.

Duduk di rumah jika sakit

Jangan hantar anak ke sekolah jika dia mempunyai tanda-tanda seperti muntah, cirit-birit atau demam. Elakkan daripada menghantar anak ke pusat jagaan dan jauhkan mereka daripada kanak-kanak lain sehingga tempoh jangkitan berakhir.  Sekiranya anda tidak pasti mengenainya, dapatkan rundingan doktor.

Elakkan berkongsi

Pastikan anak tidak berkongsi topi, sikat, berus gigi, peralatan makan seperti sudu dan garpu, serta barangan peribadi dengan kanak-kanak lain.

Ini kerana ia boleh menjadi punca penyakit berjangkit. Ajarkan anak untuk tidak memegang atau menggunakan tisu mahupun tuala yang pernah digunakan oleh kanak-kanak lain.

Membersihan dan nyah kuman

Ia meliputi kawasan menukar lampin dan kerusi latihan tandas yang telah digunakan. Sebaiknya cucilah sehari sekali atau apabila nampak kotor.

Sebenarnya tidaklah sesukar mana untuk mencegah anak daripada dijangkiti penyakit, bukan?

Paling penting, jika terdapat sebarang keraguan, bawa anak untuk mendapatkan pemeriksaan doktor segera.

_____________

(Pa&Ma D Parents adalah komuniti yang menghimpunkan semua yang bergelar ibu bapa & diwujudkan sebagai menyokong perjalanan mereka sepanjang membesarkan anak di era milenium dan akan berkongsi info, artikel dan pelbagai promo aktiviti or event dianjurkan oleh Pa&Ma. Join channel Telegram Pa&Ma D Parents (https://t.me/pamadparents)

Sertai Webinar penyusuan terbesar ‘Mama Tak Penat Susukan Anak’ yang dianjurkan Pa&Ma tahun ini. Webinar PERCUMA ini menampilkan panel-panel hebat seperti Dato’ Dr Sheikh Muszaphar, Dr Seri Suniza, Dr Hairin Anisa, Puan Asiah Maharam dan perkongsian istimewa oleh Dato’ Siti Nurhaliza. Selain mendapat ilmu penyusuan, peserta juga berpeluang memenangi hadiah cabutan bertuah.
Daftar segera di https://toko.ideaktiv.com/product/webinar-mama-tak-penat-susukan-anak/ atau terus scan QR Code pada poster.

Masalah bayi muntah ini kerap terjadi kepada bayi berumur di bawah 6 bulan dan boleh berlaku samada bayi menyusu ibu atau susu formula. Jika terjadi kepada bayi yang menyusu ibu, ibu atau orang di sekelilingnya akan mengatakan susunya tidak sedap atau kurang khasiat, bayi tidak suka rasa susu ibu dan bayi kembung perut sebab ibu tersalah makan. Segala mitos ini akan menyebabkan si ibu percaya lantas memberikan bayinya susu formula.

Jika ini terjadi kepada bayi yang menyusu formula pula, mitos yang kerap berlegar dalam masyarakat ialah, susu tidak sesuai, alahan kepada susu formula jenama tertentu dan akhirnya kerap bertukar pelbagai jenama susu.

Sedangkan kajian menunjukkan lebih kurang 2/3 bayi di bawah 6 bulan  mengalami masalah sekurang-kurangnya sekali sehari. Kebanyakan masalah muntah sejak umur 1 minggu kelahiran dan 40 – 65 % bayi berumur 1-4 bulan disebabkan oleh Gastroesophageal Reflux (GER).

Masalah GER ini akan semakin berkurangan sehingga bayi mencapai umur 6 bulan. Lebih kurang 96 % bayi yang mengalami GER ini akan sembuh sepenuhnya apabila mencapai umur setahun. (Anna Rybak, Int Journal Molecular ScienceAugust 2017, Czinn SJ et al. Paediatric Drugs 2013)

Apakah Gasteroesophageal reflux ini?

Di dalam perut manusia terdapat injap bahagian atas yang membuka laluan makanan daripada otot esofagus bawah (LES – lower esophageal sphincter) ke dalam perut. Namun, di dalam bayi baru lahir, otot LES ini belum cukup kuat untuk menutup rapat selepas susu masuk dalam perut. Maka, makanan akan berpatah balik ke atas melalui esofagus dan bayi akan memuntahkan susu keluar.

Sekiranya bayi mengalami masalah muntah, perlu diteliti beberapa perkara yang membimbangkan dan perlu dibawa berjumpa pakar kanak-kanak.

1. Muntah yang tersangat kerap dan berhalaju tinggi setiap kali sejurus selepas atau semasa menyusu. Ini ditakuti bayi mempunyai masalah yang jarang berlaku iaitu Pyloric stenosis iaitu otot pylorus (injap perut bahagian bawah) yang tebal daripada normal.
2. Muntah yang menyebabkan kurang berat badan atau berat tidak naik secukupnya.
3. Jika bayi mempunyai tanda-tanda kurang air dalam darah (dehidrasi) seperti kurang membuang air besar dan kecil seperti normal dan kelihatan kulitnya kering dan bayi lemah dan tidak menangis seperti biasa.
4. Bayi tidak boleh membuang angin, perutnya kelihatan buncit dan lebih keras bila diurut, serta bayi menangis mengerang seperti sakit perut. Ini menandakan bayi mengalami usus tersumbat yang menyebabkannya muntah.
5. Bayi kerap terbatuk akibat tersedak / tercekik dengan susu yang berpatah balik ke dalam kerongkongnya. Kadang-kadang bayi boleh mendapat jangkitan paru-paru “aspiration pneumonia”.

Sekiranya bayi mengalami muntah disebabkan oleh GER tapi tiada tanda-tanda seperti di atas, maka tidak perlu panik. Ikuti langkah seperti di bawah;

• Susukan bayi dalam posisi kepala bayi lebih tinggi kedudukannya daripada perut samada menyusu ibu atau menggunakan botol. Berhenti sekejap pada separuh masa penyusuannya (bila lihat hisapannya kurang laju). Letak bayi ke dada ibu dalam kedudukan menegak seperti ingin sendawakannya sambal menepuk lembut belakangnya. Ini memberikan masa untuk susu itu turun ke dalam perut bayi mengikut tarikan graviti. Lakukan perkara ini dalam 1-2 minit sahaja dan sambung lagi penyusuannya sehingga bayi kenyang atau susunya habis. Jika perlu sendawakan, sekali lagi ulang meletakkan bayi ke dada ibu. Kemudian, jika bayi tertidur, letakkan bayi mengiring ke tepi (kiri atau kanan) dan elakkan meletak bayi terlentang dengan kepala sama paras dengan perutnya. Ini dapat mengelakkan bayi daripada termuntah dan tersedak (choking) dengan susu yang berpatah balik.
• Lakukan urutan perut bayi setiap kali bayi telah buang air besar atau kecil semasa menukar lampinnya. Urutan pusingan U daripada kanan bawah abdomen bayi, memusing U ke arah kiri bawah abdomen. Amalkan juga mengurut bayi di bahagian lain tubuh bayi jika selepas mandi dan boleh rujuk cara urutan ini dalam video pendidikan. Selepas mengurut, boleh lakukan gerakan kedua lutut serentak lipat ke perut untuk memberi tekanan agar bayi dapat membuang anginnya jika dia kembung (colic)
• Jika memakai barut, elakkan terlalu ketat.

Bila anak batuk tak berhenti-henti, segala macam dah cuba tapi tak berkurang juga batuk pastinya rasa risau dalam hati mama ayah. Apa lagi yang perlu di buat atau di cuba bagi melegakan batuk anak. Kesian melihat anak yang tak selesa lebih-lebih lagi waktu tidur.

🌟Urutan Untuk Melegakan Batuk🌟

Sehari-2 ni Fydh dijangkiti selesema & batuk. Mak mana yang tak risau bila anak batuk berterusan sampai susah nak bernafas. Fydh ni walaupun dah makan ubat, tapi bila dia aktif sangat main & melompat², mesti batuk non stop sampai nak termuntah² jadinya.

Bila anak batuk non stop ni, selalunya saya akan urut/picit kat point² tertentu untuk legakan batuk. Macam yang pernah saya beritahu sebelum ni, saya belajar sikit² dari tukang urut/reflexologist, pembacaan buku & online untuk kegunaan masa² terdesak. Selama ni saya hanya urut diri sendiri, anak & suami serta famili terdekat. Tapi 2 hari sebelum raya tahun lepas, saya berkesempatan urut mak mertua yang asyik batuk non stop. Syukur alhamdulillah batuk beliau beransur reda setiap kali diurut.

Sebenarnya kesan urutan acupressure/refleksologi ni lebih cepat nampak pada bayi & anak kecil berbanding pada orang dewasa. Jadi tak salah jika mak² yang ada anak kecik ni belajar sikit² point² penting untuk kegunaan masa² terdesak. Lebih² lagi anak bawah umur 2 tahun tak boleh diberikan ubat batuk. So, selain gunakan teknik tepuk percussion, daun herba, boleh juga gunakan urutan refleksologi/acupressure sebagai salah satu kaedah alternatif. Dulu reflexologist pernah beritahu, setakat nak urut diri sendiri/anak kita tak perlu jadi betul² mahir. Walaupun point yang diurut tu tak berapa tepat (kena sikit² je) tapi simptom tetap boleh reda kalau lakukan dengan konsisten.

🌺 Tip Mengurut 🌺

🔹Kalau boleh, mak² cari setiap point yang saya tunjukkan ni pada diri sendiri dahulu supaya lebih mudah faham. Bila dah tahu kedudukan setiap point, lebih mudah nak urut/picit anak nanti.

🔹Sebelum urut, sebaik²nya sapukan minyak pada kawasan nak diurut untuk memudahkan proses urutan. Biasanya saya sapukan minyak bawang putih atau boleh juga gunakan vicks (boleh gunakan vicks baby balsam jika anak bawah 2 tahun).

🔹Jika anak baring, kedudukan kepala perlu ditinggikan sikit supaya saluran pernafasan tak terganggu/tersekat.

🔹Bayi setahun ke bawah, memadailah urut pada tapak kaki & tapak tangan je.

🔹Jika urut anak kecil/warga emas, JANGAN TEKAN/PICIT DENGAN TERLALU KUAT. Urut point gunakan hujung jari dimulai dengan perlahan & tambahkan sikit tekanan (sederhana kuat).

🔹Urut membulat selama 2-3 minit, kemudian tekan/picit je (tekan kuat sikit) dalam 3-5 saat lagi untuk rangsang refleks dalam tubuh badan.

🔹Perlu urut kedua² belah tapak tangan/kaki untuk organ yang mempunyai dua bahagian (contohnya paru² kanan & kiri)

🔹Buat urutan dengan kerap sekurang²nya 2-3x sehari untuk dapatkan kesan terbaik.

🔹Sebaik²nya lepas urut galakkan anak minum air untuk singkirkan toksin yang terhasil dalam badan

🌺 Point Untuk Redakan Batuk 🌺

Ada banyak point yang saya tunjukkan kat sini, tapi mak² tak perlu urut semua sekali. Urut pada bahagian yang paling senang/bahagian yang dapat dicapai. Macam saya, bila anak baring selalunya saya akan urut bahagian dada & tapak kaki. Tapi kekadang masa kat luar atau dalam kereta, bila susah nak urut bahagian dada, saya urut bahagian belakang & juga tapak tangan.

Sebenarnya banyak lagi refleks point lain, tapi saya cuma tunjukkan point yang senang nak ingat & point yang selalu saya gunakan je.

Point di Bahagian Dada

👉 Point A

• Urut point ni untuk hentikan batuk secara beransur²
• Melegakan batuk, sesak nafas, sakit tekak, bronchitis & pedih hulu hati.

👉 Point B

• Kuatkan sistem imun, meredakan batuk serta masalah berkaitan pernafasan yang lain (sakit tekak, kahak, asthma, dll)

👉 Point C

• Merupakan refleks point yang penting untuk penyakit berkaitan paru-paru
• Meredakan batuk, bunyi wheezing, asthma serta sakit dada.

Point di Bahagian Belakang

👉 Point D

• Kedudukannya pada tulang belakang, berdekatan hujung tulang belikat.
• Meredakan batuk, asthma, sakit di bahu dan belakang.

👉 Point E

• Melegakan batuk & sesak nafas

Point di Tapak Tangan

👉 Urut secara membulat pada refleks point untuk “paru-paru” bagi meredakan/menghentikan batuk

Optional:

👉 Picit refleks point “pituitary” pada ibu jari untuk merangsang penghasilan endorfin yang berfungsi sebagai pain killer semulajadi dalam badan.

Point di Tapak Kaki

👉 Urut secara membulat pada refleks point untuk “paru-paru” bagi meredakan/menghentikan batuk

Optional:

👉 Picit refleks point “pituitary” pada ibu jari kaki untuk merangsang penghasilan endorfin yang berfungsi sebagai pain killer semulajadi dalam badan.

⚠ Perlu diingatkan ye, urutan refleksologi/acupressure ni BUKAN MENYEMBUHKAN PENYAKIT tapi sekadar kaedah alternatif untuk MENGURANGKAN SIMPTOM. Pastikan dapatkan rawatan doktor sekiranya perlu.

⚠ Selalunya batuk jadi makin teruk pada waktu malam disebabkan keadaan cuaca yang sejuk. Kalau mak² perasan, masa batuk teruk ni dada anak pun akan terasa sejuk je bila disentuh. Sapukan minyak bawang putih/vicks/minyak hangat sebelum anak tidur untuk kurangkan batuk.

⚠ Batuk gak jadi teruk tiap kali bila bangun tidur. Ini disebabkan mucus yang terkumpul dalam dada & saluran pernafasan masa tidur tu.

*Dalam video saya tunjukkan cara cari point berdasarkan kedudukan tulang selangka (collar bone). Anak yang berbadan kurus, senang nampak tulang selangka tapi anak yang berbadan agak berisi/chubby, kena cari kedudukan tulang selangka dulu. Step ni saya tunjuk untuk mudahkan mak² cari kedudukan setiap point. Sok² dah tau kedudukan point, tak perlu la cari kedudukan tulang selangka ni tiap kali nak picit 😆

*Boleh rujuk makanan kurangkan mukus dalam album menu anak tak sihat

*Untuk info tentang teknik percussion & daun sirih, boleh klik link post lame ye

Kredit:Yatie Eimra

(Pa&Ma D Parents adalah komuniti yang menghimpunkan semua yang bergelar ibu bapa & diwujudkan sebagai menyokong perjalanan mereka sepanjang membesarkan anak di era milenium dan akan berkongsi info, artikel dan pelbagai promo aktiviti or event dianjurkan oleh Pa&Ma. Join channel Telegram Pa&Ma D Parents (https://t.me/pamadparents)