Anak perlu sihat, ceria dan aktif bermain. Itulah kebahagiaan buat insan bergelar ibu bapa.
Malah ibu bapa mana yang tidak runsing apabila anak asyik sakit dan keluar masuk hospital.

Semua ini mengganggu emosi dan rutin harian ibu bapa. Apatah lagi apabila anak-anak mula sakit hanya disebabkan penyakit biasa seperti batuk dan sebagainya.

Janganlah pandang ringan apabila anak batuk, demam dan selesema kerana ia merupakan
simptom kepada pelbagai penyakit. Ibu bapa memainkan peranan penting dalam memastikan kesihatan anak-anak mereka terjamin, termasuklah melindungi anak-anak mereka daripada penyakit seperti penyakit pneumokokal.

Apakah yang menyebabkan jangkitan Pneumokokal?

Penyakit pneumokokal ialah jangkitan yang disebabkan oleh bakteria Streptococcus pneumoniae. Ia menjangkiti semua golongan umur tetapi lebih sering menjangkiti kanak-
kanak dan warga tua^1.

Bakteria ini boleh menyebabkan pelbagai jenis jangkitan termasuk pneumonia
(jangkitan/radang paru-paru), meningitis (radang membran yang mengelilingi saraf tunjang atau otak), sepsis (jangkitan dalam darah), sinusitis (jangkitan pada sinus) dan otitis media (jangkitan telinga tengah)^1.

Perkara yang ibu bapa perlu ambil tahu ialah penyakit pneumonia ini kerap dijangkiti oleh
kanak-kanak bawah umur 5 tahun^1.

Penyakit pneumonia boleh membuatkan seseorang yang dijangkiti sukar untuk bernafas. Ini berlaku kerana nanah dan lendir memenuhi saluran udara pada paru-paru yang sekaligus mengganggu sistem pernafasan^2.

Jika ianya dibiarkan, oksigen mungkin tidak dapat sampai ke dalam darah dan boleh
membahayakan nyawa anak anda^2.

Apakah kepentingan vaksin Pneumokokal?

Untuk pengetahuan ibu bapa, suntikan vaksin Pneumokokal merupakan sejenis imunisasi yang boleh diberikan kepada kanak-kanak sebagai langkah awal untuk mencegah daripada jangkitan kuman di paru-paru yang dikenali sebagai penyakit pneumonia pneumokokal^1.

Disebabkan penyakit pneumokokal ini yang begitu mudah merebak, adalah disarankan untuk kita mencegahnya lebih awal dengan memberikan vaksin untuk melindungi anak kita^1.

Pengambilan vaksin Pneumokokal boleh mengelakkan situasi di mana ibu bapa terpaksa menanggung perbelanjaan jika anak sakit pada tempoh masa yang lama sehingga menjejaskan rutin harian dan kewangan keluarga.

Tambahan pula kos perubatan kini yang semakin meningkat dari hari ke hari, adalah lebih bijak kita sebagai ibu dan bapa mempunyai kesedaran untuk mencegahnya lebih awal^3.

Dengan adanya dos PERCUMA yang diberikan, ibu dan bapa bolehlah membawa anak mendapatkan suntikan ini.

Dos PERCUMA ini diberikan secara percuma sejak 1 Jun lalu hingga 31 Mei 2024 ini.

Keutamaan dos PERCUMA ini diberikan kepada kanak-kanak yang lahir pada tahun 2018 dan 2019^4.

Antara cara untuk mendapatkan suntikan Vaksin Pneumokokal ini adalah⁴:

• Datang terus (walk in) ke Klinik Kesihatan KKM.
• Buat temujanji melalui MySejahtera.

Sebagai ibu bapa kesihatan anak-anak merupakan keutamaan. Apa salahnya kita berfikir secara bijak untuk kesihatan jangka panjang anak anak. Jom tempah temujanji anak anda sekarang!

Rujukan
1. My Health. Vaksin Pneumokokal. Diakses pada – 11 Januari 2024. http://www.myhealth.gov.my/vaksin-pneumokokal/.

2. American Lung Association. Learn About Pneumonia. Diakses pada – 11 Januari 2024. https://www.lung.org/lung-health-diseases/lung-disease-lookup/pneumonia/learn-about-pneumonia.

3. Utusan Malaysia. Caj perubatan meningkat, premium insurans dijangka naik. Diakses pada – 11 Januari 2024.
https://www.utusan.com.my/ekonomi/2023/01/caj-perubatan-meningkat-premium-insurans-dijangka-naik/.

4. Kementerian Kesihatan Malaysia. Pemakluman megenai perluasan pemberian vaksin pneumokokal di bawah Program Imunisasi Kebangsaan bagi kanak-kanak (Catch-Up Immunisation). Diakeses pada 11 Januari 2024 –
https://mma.org.my/web/wp-content/uploads/20230601104919082-1.pdf

Dibawakan Kepada Anda Oleh Pfizer
Imej digunakan untuk tujuan ilustrasi sahaja

**Pa & Ma Advertorial: PP-PRV-MYS-0383-8JAN2024

Punca penyakit asma masih belum diketahui dengan tepat. Ketahui siapa yang berisiko dan adakah ia boleh dicegah dari awal.

Asma mungkin bermula pada awal usia, sewaktu sistem imun masih berkembang. Ciri-ciri tertentu pada sistem imun seseorang boleh menjadikannya lebih terkesan kepada alergen atau virus. Oleh itu, pendedahan kepada beberapa alergen atau virus boleh mencetuskan perubahan dalam sistem imun ke arah penyakit asma dan alahan.

Memandangkan asma ditemui dalam ahli keluarga yang sama, beberapa ciri penting sistem imun mungkin berada dalam bentuk genetik. Walau bagaimanapun, gen sebenar yang berkaitan dengan asma masih belum diketahui.

Meskipun punca penyakit asma masih menjadi kajian, terdapat beberapa faktor risiko yang didapati berkait rapat dengan kejadian penyakit asma.

SEBELUM KELAHIRAN

Ibu Merokok

Kanak-kanak mempunyai risiko asma yang lebih tinggi jika ibu merokok semasa mengandung. Kesannya dalam dilihat setelah mereka dilahirkan. Pada usia dua tahun, kanak-kanak ini 40% lebih cenderung mengalami nafas berdehit (wheezing) dan 85% lebih cenderung untuk mengalami asma.

Antara umur lima hingga 18 tahun, mereka adalah 52 % cenderung untuk mengalami nafas berdehit dan 23% lebih cenderung untuk mengalami asma. Kanak-kanak yang terdedah kepada asap sewaktu dalam kandungan mengalami penurunan fungsi paru-paru sepanjang hayat.

BAYI DAN KANAK-KANAK

Alahan

Alergen adalah salah satu daripada dua faktor risiko yang paling penting terhadap penyakit asma. Alahan berkembang selepas seseorang terdedah kepada alergen. Bentuk-bentuk biasa alergen adalah hama debu, lipas, dan kulat. Alergen merangsang sistem imun anda membuat antibodi.

Antibodi penting untuk melawan jangkitan berbahaya. Walau bagaimanapun, ia juga menyebabkan tindak balas alahan terhadap perkara-perkara yang tidak berbahaya, seperti hama debu atau haiwan. Apabila alahan telah tercetus, pendedahan berterusan kepada alergen boleh menyebabkan asma.

Satu kajian meneliti risiko penyakit asma pada kanak-kanak berusia enam tahun yang mengalami alahan semasa berusia tiga tahun. Berbanding dengan kanak-kanak tanpa alahan, keputusan menunjukkan bahawa risiko asma adalah:

1. Lebih daripada 9 kali lebih tinggi dalam kanak-kanak dengan alahan anjing.
2. Hampir 4 kali lebih tinggi dalam kanak-kanak dengan alahan kucing.
3. Hampir 3 kali lebih tinggi dalam kanak-kanak dengan alahan hama debu atau kulat.

JANGKITAN VIRUS DAN NAFAS BERDEHIT

Jangkitan virus adalah faktor risiko utama lain terhadap penyakit asma. Kanak-kanak yang nafas berdehit ketika mengalami selesema lebih cenderung berbanding yang tidak berdehit untuk mengalami asma ketika mereka berumur enam tahun. Dua virus selesema biasa yang dikaitkan dengan asma ialah RSV (respiratory syncytial virus) dan HRV (human rhinovirus).

RSV adalah jangkitan virus biasa yang menyebabkan selesema. Bayi yang mempunyai jangkitan RSV mempunyai simptom yang kelihatan seperti asma. Satu pertiga daripada kanak-kanak yang mendapat jangkitan RSV mengalami nafas berdehit secara berterusan. Ini kemungkinan besar berlaku jika salah seorang ibu bapa mempunyai asma.

HRV sering menyebabkan selesema biasa, dengan simptom yang menjejaskan hidung, tekak, dan paru-paru. Kanak-kanak yang nafas berdehit semasa menghidap selesema adalah hampir 10 kali ganda lebih berkemungkinan mengalami asma berbanding yang nafas tidak berdehit.

PENDEDAHAN KEPADA ASAP ROKOK

Kanak-kanak yang membesar dalam rumah dengan perokok menghadapi peningkatan risiko nafas berdehit dan asma. Bagi kanak-kanak berumur dua tahun yang ibunya merokok, risiko nafas berdehit kira-kira 70% lebih tinggi dan risiko asma adalah 20% lebih tinggi berbanding mereka dengan ibu yang tidak merokok.

Akibat daripada penghidu asap rokok secondhand boleh memberi kesan walaupun setelah dewasa. Satu kajian menunjukkan bahawa mereka yang terdedah kepada asap rokok secondhand sewaktu kanak-kanak hampir dua kali ganda berisiko menghadapi asma berbanding orang lain.

FAKTOR PENCETUS LAIN

Faktor lain boleh meningkatkan risiko asma, walaupun kaitannya tidak jelas. Contohnya termasuklah:

• Pencemaran udara
• Diet tidak sihat
• Penggunaan antibiotik berlebihan
• Pendedahan kepada perengsa (irritants)
• Tekanan hidup yang berterusan

ASMA BAGI MAMA & PAPA/ ORANG DEWASA

Merokok

Sukar untuk mengkaji sama ada merokok menyebabkan asma pada orang dewasa, tetapi kebanyakan kajian menunjukkan bahawa kedua-duanya saling berkait. Dalam tempoh sepuluh tahun, merokok adalah faktor risiko asma bagi orang dewasa yang mengalami alahan pada hidung (allergic rhinitis/hay fever). Asma lebih kerap berlaku dalam perokok tegar berbanding perokok ringan. Berbanding dengan bukan perokok, perokok yang menghisap 1-10 tahun pek (tahun pek= bilangan pek rokok/hari x tahun) adalah dua kali ganda berkemungkinan mengalami asma bahkan mereka yang mempunyai sejarah lebih 21 tahun pek berisiko sebanyak lima kali ganda.

Alahan

Sesetengah asma muncul pada masa dewasa kerana alergen dan kerengsaan (irritants) di tempat kerja. Tukang cuci, jururawat, pekerja fabrik dan petani yang kerap terdedah kepada kerengsaan di tempat kerja lebih cenderung mengalami asma. Dalam keadaan lain, pendedahan besar-besaran terhadap kerengsaan yang tinggi, seperti tumpahan toksik, telah dilaporkan menyebabkan asma. Mereka yang hidup di rumah yang mempunyai tahap kerengsaan yang tinggi, seperti sebatian organik juga mempunyai risiko asma yang lebih tinggi.

Obesiti

Selama beberapa tahun sebelum ini, obesiti dan asma kelihatan meningkat bersama-sama. Kaitan antara keduanya tidak diketahui. Obesiti boleh menyebabkan perubahan saluran udara yang menyebabkan sesak nafas. Orang yang berat badan berlebihan juga mungkin mudah mengalami keradangan yang membawa kepada masalah dengan saluran pernafasan.

Sumber: Hello Doktor

Sebenarnya anak telah berkomunikasi dengan kita sejak dia lahir lagi, sebelum mulutnya mampu untuk menuturkan perkataan pertamanya. Bagaimanapun, ramai yang tak ambil tahu dan hanya akan fokus bila usia anak nak cecah setahun.

Jika diikutkan kanak-kanak mempunyai kadar perkembangan bercakap mereka tersendiri. Ada yang cepat dan ada yang lambat sedikit. Cuma jika ibu bapa tak ambil tahu dan membiarkan saja anak-anak, itu yang buatkan anak semakin lambat bercakap.

Jadi untuk membantu ibu bapa, Terapis Pertuturan/Bahasa, Puan Ruby Atika memberikan  panduan apa patut buat jika anak usia 2 tahun belum ada 50 kosa kata dan masih belum gabung jadi ayat pendek.

Umur 2 tahun, tapi anak belum ada 50 kosa kata dan masih belum bercakap gabung perkataan jadi ayat pendek. Lepas tu nak buat apa?

1) pergi jumpa doktor. Bagitau nak surat rujukan utk jumpa speech therapist. Nanti doktor akan bagi surat utk jumpa audiologist sekali.

2) kalau nak cepat dan ada kemampuan, pergi cari pusat terapi swasta.

3) kalau anak banyak masa duduk depan tv atau tengok hp, hentikan. Alih perhatian dia dgn bermain. Main tembak-tembak, main pondok-pondok, mandi kolam plastik, bawa ke playground dan sebagainya.

4) setiap hari mesti ajak anak duduk selak buku bergambar dan tunjuk sama-sama. Jadikan rutin harian. Dia tak tunjuk, pegang tangan dia supaya tunjuk juga.

5) tampal poster gambar objek harian di dinding rumah. Poster A ayam, b bola, c cawan, d daun. Utamakan gambar yg ada kegunaan utk dia sebut di rumah. Tampal di ruang yg anak selalu berada kat situ. Ajak main cikgu-cikgu dgn anak.

6) umur 2 tahun ni memang sebutan tak jelas lagi. Jadi tak perlu nak paksa anak betulkan sebutan supaya jelas semuanya. Dia memang cakap hujung-hujung. Kita hanya perlu ulang dgn sebutan yg betul saja.
Anak: ju
Ibu: baju adik.
Anak: pat
Ibu: lompat lagi, lompat.

7) perhatikan cara anak berkomunikasi. Jika dia banyak tarik-tarik tangan, tidak menunjuk dengan jari telunjuk, mengelak eye contact, tidak minat bermain dgn kawan atau adik-beradik. Ini ialah antara ciri autism dan dia perlu dibantu segera. Duduk di lantai, bermain dgn anak. Bukan tengok dari jauh atau sambil mata tengok hp. Fokus pada cara anak bermain dan berinteraksi la sambil bermain dgn anak.

8) tak payah fikir apa orang kata. Konon biasa la budak laki lambat. Konon nanti masuk tadika pandai la dia cakap. Ingat ni, perkembangan bahasa ada umur kritikal 0-6 tahun.
Makin anda lewat mula, makin jauh jarak antara umur bahasa dan umur sebenar dia. Sekejap saja dia akan jadi 4 tahun, jadi 6 tahun, jadi 8 tahun. Sekejap saja. Bila anak dah 6 tahun, kita tak boleh putar balik masa.

9) tak ada short cut. Anda mesti kuasai teknik rangsangan bahasa dan apply dgn anak setiap masa sepanjang melakukan rutin harian di rumah. Tak ada ubat minda, tak ada sup burung, tak ada magic, tak ada tangkal ajaib.

Kredit: Ruby Atika (Fb Ibubapa Prihatin)

Untuk lebih banyak info terkini jom sertai Telegram Pa&Ma D Parents (https://t.me/pamadparents) atau channel Telegram Pa&Ma (https://t.me/majalahpama)